Menu

OchtendMensen-nieuws

Bij de warmte­transitie zijn vertrouwen en lef essentieel

Auteur Alice Vogel
Datum 07-03-2023
Bij de warmte­transitie zijn vertrouwen en lef essentieel

OchtendMensen zijn niet alleen bezig met het verdiepen en verbreden van hun theoretische kennis. Wij leren ook graag in de praktijk. Daarom zijn wij het fenomeen ‘Ontbijtpraktijken’ gestart! Hierbij nodigen wij professionals uit om hun kennis en ervaring met ons te delen. Wat komen professionals tegen in hun vraagstukken? En welke rollen pakken zij op? Wat zijn hun nieuwe inzichten?

Wie is en wat doet Jeske Zonneveld, transitiemaker bij Squarewise

Tijdens de themamaand ‘Warmtetransitie in Wijken’, waarin wij leren over de warmtetransitie, staat uiteraard ook onze Ontbijtpraktijk in het teken van dit thema. Te gast was Jeske Zonneveld, die als transitiemaker bij sociale onderneming Squarewise onder andere werkt in het veld van de warmtetransitie. Met ‘haar poten in de klei’ deelt Jeske graag haar ervaringen met ons en haar enthousiasme werkt inspirerend. OchtendMensen-adviseur Alice Vogel vertelt over de belangrijkste inzichten die het gesprek met Jeske haar opleverde.

Koplopersaanpak: Met vertrouwen en kwetsbaarheid naar volwassen innovaties

Allereerst neemt Jeske ons mee in haar aanpak om met 19 Utrechtse corporaties samen te werken aan betaalbare verduurzaming voor huurders. Geïnspireerd door de Donut Economie van Kate Raworth is gezocht naar een manier om betaalbare woningen te kunnen behouden binnen de grenzen van de planeet. Bij het innoveren heeft elke corporatie hierbij zijn eigen kracht: als koploper, volger of peloton. Waar de koploper experimenteert, zorgt de volger voor het volwassen worden van innovaties, en ontstaat voor het peloton een nieuwe norm. Welke rol de corporaties op verschillende thema’s vervullen, bepalen ze zelf. Dat dwingt alvast om na te denken over verduurzaming.

Wat blijft hangen is Jeskes’ oproep tot kwetsbaarheid en vertrouwen bij het werken met een aanpak van koplopers, volgers en peloton. Als de koplopers de volgers niet willen laten zien wat er mis is gegaan, kunnen de volgers niet van gemaakte fouten leren. En als de volgers de koplopers niet vertrouwen in het delen van kennis, gaan zij alsnog het wiel zelf uitvinden. Alleen als koplopers, volgers en peloton in vertrouwen samenwerken, krijgen duurzame innovaties de kans om zo snel mogelijk volwassen te worden. Een tip die Jeske geeft om een open sfeer voor kwetsbaarheid neer te zetten als projectleider of programmamanager, is dat kwetsbaarheid ontstaat als je het zelf ook geeft. Een paar ‘briljante mislukkingen’ in de achterzak kunnen tijdens het werken aan de warmtetransitie dus zeker geen kwaad.

"Kwetsbaarheid en vertrouwen zijn een groot goed bij het werken met een aanpak van koplopers, volgers en peloton. Alleen dan krijgen duurzame innovaties de kans om zo snel mogelijk volwassen te worden.’’

Jeske Zonneveld

Transitiemaker bij Squarewise

Succesvolle participatie: Burgerfora en het lef om open vragen te stellen

Ook neemt Jeske ons mee in haar ervaringen in Noord-Brabant, waar zij voor de provincie werkt aan het opzetten van een helder proces rondom de warmtetransitie voor gemeenten. Doel daarbij is om het werk niet over te nemen van gemeenten, maar hen juist te helpen en verleiden om het zelf te gaan doen. Dan ontstaat de expertise bij gemeenten die nodig is om de warmtetransitie tot een succes te maken.
Jeske ziet een grote kans in het opzetten van burgerfora, waarbij geloot wordt met welke inwoners het gesprek wordt gevoerd over de vraag ‘Wat moeten we doen in de warmtetransitie?’ Op deze manier krijgen gemeenten niet alleen de ‘usual suspects’ aan tafel. Dat moet het doel zijn van participatie: zorgen dat ook andere perspectieven worden gehoord.

"Door open vragen te stellen aan burgers, krijg je andere perspectieven en inzichten boven tafel. Én neem je inwoners serieus."

 

De grootste les om andere perspectieven boven tafel te krijgen? Heb het lef om open vragen te stellen aan burgers. Leg ze niet voor of ze (bijvoorbeeld) zon of wind willen, maar durf breder te vragen dan dat. Juist dan krijg je verrassende nieuwe inzichten én neem je inwoners serieus. Dat doet ons denken aan het gesprek dat we eerder deze maand voerden met Jeroen Boon van het Programma Aardgasvrije Wijken, die ook pleit voor eigenaarschap en medezeggenschap voor bewoners in de warmtetransitie. Zo vallen bij ons de puzzelstukjes tijdens deze themamaand Warmtetransitie in Wijken langzaam op hun plek.

Warmtetransitie integraal benaderen met andere verduurzaamingsopgaven

Tot slot vertelt Jeske ons dat haar wens is dat we de warmtetransitie over vijf jaar steeds meer integraal benaderen met andere verduurzamingsopgaven. Ze wil staan voor rigoreuze duurzaamheid; liever gisteren dan vandaag. Ook lokt ze ons uit om onze eigen dromen voor de toekomst te schetsen: waar zetten OchtendMensen graag hun handen en tanden in? Daar hebben wij veel ideeën bij! Blijf ons volgen, dan kom je ze te weten.

Wil je weten wat voor Klimaat- en Duurzaamheid-opdrachten OchtendMensen doen, lees dan verder op onze themapagina. En wil je op de hoogte worden gehouden van wat OchtendMensen publiceert over Klimaat & Duurzaamheid, schrijf je dan hieronder in voor onze nieuwsbrief.

Onderdeel van TwynstraGudde